Η σημασία της εορτής της Πεντηκοστής (Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου)

Θα ήθελα όμως να μιλήσω και για το περιεχόμενο της εορτής, και να σάς πω τι είναι η Πεντηκοστή και γιατί το Άγιο Πνεύμα δίνει τη χάρη του κατά την εορτή αυτή και γιατί παρουσιάστηκε με τη μορφή πύρινων γλωσσών δέκα ημέρες μετά την Ανάληψη του Κυρίου.«Κι όταν πια συμπληρώθηκαν οι ημέρες κι έφτασε η Πεντηκοστή, φάνηκαν και διαμοιράστηκαν πάνω στους μαθητές γλώσσες που έμοιαζαν με φλόγα». Όχι πύρινες γλώσσες, αλλά γλώσσες που έμοιαζαν με φλόγα, για να μη νομίσεις πως το Άγιο Πνεύμα ήταν κάτι το αισθητό και υλικό. Όπως δηλαδή κατέβηκε στον Ιορδάνη ποταμό όχι περιστέρι, αλλά κάτι που έμοιαζε με περιστέρι, έτσι κι εδώ δεν ήταν φλόγα, αλλά κάτι που έμοιαζε με φλόγα. Και πάλι στο ίδιο σημείο αναφέρει ο Απόστολος «Σαν να φύσηξε δυνατός αέρας». Δεν λέει πως φύσηξε δυνατός αέρας, αλλά σαν να φύσηξε δυνατός αέρας.[...]
Έλαβε ο Χριστός την προσφορά της ανθρώπινης φύσης μας και σαν αντάλλαγμα μάς έδωσε τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Και όπως ακριβώς συμβαίνει σ’ έναν μακροχρόνιο πόλεμο, που όταν τελειώσουν οι μάχες και σταματήσει ο πόλεμος και συναφθεί ειρήνη, οι αντίπαλοι ανταλλάσσουν μεταξύ τους εγγυήσεις και ομήρους, έτσι έγινε και μεταξύ του Θεού και των ανθρώπων. Έστειλε ο άνθρωπος στο Θεό εγγύηση και ενέχυρο την προσφορά της ανθρώπινης φύσης, και την πήγε στον ουρανό ο Χριστός. Έστειλε κι ο Θεός σε μάς εγγύηση και ενέχυρο το Άγιο Πνεύμα. Και το ότι έχουμε εγγύηση και ενέχυρο είναι φανερό από το εξής, πρέπει η εγγύηση και το ενέχυρο να είναι βασιλικής καταγωγής. Γι’ αυτό μάς έστειλε ο Θεός το Άγιο Πνεύμα, γιατί προέρχεται από την ίδια εξαιρετική βασιλική ουσία (του Θεού). Κι Εκείνος που προσφέρθηκε από εμάς ήταν από βασιλική γενιά, γιατί ήταν απόγονος του Δαβίδ. Και αφού η πολύτιμη προσφορά μας (ο Χριστός) βρίσκεται στους ουρανούς δε φοβάμαι πλέον. Γι’ αυτό και αν κάποιος με απειλήσει με αιώνια βασανιστήρια ή με την άσβεστη φωτιά ή με άλλες ποινές και τιμωρίες, δε φοβάμαι πλέον. Αλλά περισσότερο φοβάμαι, όμως δεν απελπίζομαι, για τη σωτηρία μου. Γιατί δεν θα δεχόταν στον ουρανό ο Θεός την προσφορά μας, αν δεν σκεπτόταν να προσφέρει στους ανθρώπους πολλά αγαθά. Πριν να δεχθεί την προσφορά μας, όταν στρέφαμε τα μάτια μας στον ουρανό και αντιλαμβανόμασταν την ύπαρξη των αγγέλων, συγκρίναμε τον εαυτό μας με τις δυνάμεις αυτές και διαπιστώναμε πόσο αδύνατοι είμαστε. Τώρα όμως, αν θελήσουμε να δούμε την ευγένειά μας, υψώνουμε τα μάτια μας στον ουρανό, και μάλιστα στο θρόνο του Θεού, γιατί εκεί κάθεται η πολύτιμη προσφορά του ανθρώπινου γένους (ο Χριστός).
Έτσι και από τον ουρανό θα έλθει ο Υιός του Θεού για να μάς κρίνει. Ας είμαστε λοιπόν έτοιμοι, για να μη θεωρηθούμε ανάξιοι της δόξας (της Δευτέρας Παρουσίας Του). Γιατί θα έλθει οπωσδήποτε ο Κύριός μας και δεν θ’ αργήσει. Θα έρθει και θα έχει μαζί Του στρατιές, τάγματα αγγέλων, συντάγματα αρχαγγέλων, ομάδες μαρτύρων, χορούς δικαίων, τους προφήτες και τους αποστόλους, και στο μέσο όλων αυτών των άυλων στρατευμάτων θα φαίνεται ο Κύριος με μια ασύλληπτη και ανέκφραστη δόξα.

Τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος (Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου)

Μεγάλα είναι και ξεπερνούν την ανθρώπινη λογική τα χαρίσματα που μάς δώρισε σήμερα ο φιλάνθρωπος Θεός. Γι’ αυτό ας χαρούμε όλοι μαζί και σκιρτώντας από αγαλλίαση ας ανυμνήσουμε τον Κύριό μας. Γιατί η σημερινή ημέρα είναι για μάς εορτή και πανηγύρι.Όπως δηλαδή διαδέχονται η μια την άλλη οι εποχές και οι κινήσεις του ήλιου, έτσι ακριβώς και στην Εκκλησία η μία εορτή διαδέχεται την άλλη και με τον τρόπο αυτό απ’ τη μια πηγαίνουμε στην άλλη. Πριν από λίγο καιρό εορτάσαμε τον σταυρό, το πάθος και την Ανάσταση, και ύστερα από αυτά την Ανάληψη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού στους ουρανούς. Σήμερα φθάσαμε στην κορυφή των αγαθών, σ’ αυτήν την κορωνίδα των εορτών, βρισκόμαστε πια στην πραγματοποίηση των επαγγελιών του Κυρίου. «Γιατί αν φύγω –λέει- θα σάς στείλω άλλον Παράκλητο, και δεν θα σάς αφήσω ορφανούς». (Ιωάν. 16,6). Βλέπετε το πατρικό Του ενδιαφέρον; Βλέπετε την ανέκφραστη φιλανθρωπία Του; Πριν λίγες ημέρες ανελήφθη στον ουρανό, κάθισε στον βασιλικό θρόνο, στα δεξιά του Πατρός, και σήμερα μάς στέλνει ως δώρο τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος και μ’ αυτόν τον τρόπο μάς χορηγεί άπειρα ουράνια αγαθά. Γιατί, πες μου, ποιο από τα αγαθά που συμβάλλουν στη σωτηρία μας δεν μάς δόθηκε από το Άγιο Πνεύμα;
Με τη χάρη Του απαλλασσόμαστε απ’ τη δουλεία του διαβόλου, καλούμαστε στην ελευθερία του Χριστού, οδηγούμαστε στην ουράνια υιοθεσία, αναγεννιόμαστε απ’ την αρχή και ξεφορτωνόμαστε το βαρύ και δυσβάστακτο φορτίο των αμαρτιών μας. Με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος βλέπουμε να υπάρχουν τόσοι ιερείς κι έχουμε τάγματα διδασκάλων της Εκκλησίας. Απ’ την πηγή αυτή πήγασαν πλούτη προφητειών και χαρίσματα ιάσεων και όλα τα άλλα που συνήθως στολίζουν την Εκκλησία του Θεού από το Άγιο Πνεύμα προέρχονται. Και φωνάζει ο Παύλος και λέει: «Για όλα αυτά τα χαρίσματα ενεργεί το ένα και μοναδικό Πνεύμα, που τα μοιράζει όπως θέλει στον καθένα χωριστά» (Α’ Κορ. 12,11).
«Όπως θέλει», λέει, όχι όπως έχει διαταχθεί. «Μοιράζει», και δεν μοιράζεται. Έχει εξουσία, και δεν εξουσιάζεται. Γιατί ο Παύλος λέει πως έχει και το Άγιο Πνεύμα την ίδια εξουσία, που έχει και ο Πατήρ. Κι όπως είπε για τον Πατέρα «ο Θεός είναι εκείνος που ενεργεί παντού και πάντα» (Α’ Κορ. 12,6), έτσι λέει και για το Άγιο Πνεύμα «για όλα αυτά τα χαρίσματα ενεργεί το ένα και μοναδικό Πνεύμα, που τα μοιράζει όπως θέλει στον καθένα χωριστά». Είδες τέλεια εξουσία που έχει; Γιατί όσα πρόσωπα έχουν την ίδια φύση και ουσία είναι φανερό ότι έχουν και την ίδια εξουσία, και όσα έχουν την ίδια αξία, σ’ αυτά μία είναι η δύναμη και η εξουσία.
Χάρη στη δύναμη του Αγίου Πνεύματος απαλλαχτήκαμε από τις αμαρτίες, μ’ αυτήν ξεπλύναμε την ψυχή μας από κάθε ρύπο. Με τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος, ενώ ήμασταν άνθρωποι, γίναμε άγγελοι, όσοι βέβαια θελήσαμε να μάς βοηθήσει η χάρη Του, χωρίς να αλλάξει η φύση μας, αλλά, κι αυτό είναι το πιο αξιοθαύμαστο, διατηρήσαμε την ανθρώπινη φύση μας και μ’ αυτή επιδείξαμε αγγελική συμπεριφορά. Τόσο μεγάλη είναι λοιπόν η δύναμη του Αγίου Πνεύματος! Και όπως η πραγματική φωτιά όταν δεχτεί τον μαλακό πηλό τον καθιστά σκληρό κεραμίδι, έτσι ακριβώς και η φωτιά του Αγίου Πνεύματος, όταν δεχτεί μια ψυχή συνετή, ακόμη κι αν τη βρει πιο μαλακή κι απ’ τον πηλό, την κάνει πιο γερή κι απ’ το σίδερο. Και κάνει ξαφνικά πιο καθαρό απ’ τον ήλιο εκείνον που έως τώρα ήταν μολυσμένος απ’ την ακαθαρσία των αμαρτιών.[...]
«Με τη δύναμη του ονόματος του Κυρίου Ιησού Χριστού», λέει, «και με τη χάρη του Πνεύματος του Θεού μας». Είδες, αγαπητέ, τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος; Είδες ότι το Άγιο Πνεύμα, εξαφάνισε όλες αυτές τις κακίες, και ότι εκείνους που ήταν προηγουμένως υποδουλωμένοι στις αμαρτίες τους, τους ανέβασε ξαφνικά σε τόσο υψηλές τιμές;

ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ... σας θυμίζει κατι;

Το ακόλουθο κείμενο, γραμμένο από τον λόγιο μοναχό Ιωσήφ Βρυέννιο(*) μερικά χρόνια πριν από την άλωση, περιγράφει την πνευματική και ηθική κατάσταση των κατοίκων της Κωνσταντινούπολης και τους λόγους της επικείμενης συμφοράς τους. Βέβαια, ο Θεός δεν τιμωρεί, αλλά είναι η δική μας αστοχία που προκαλεί την αυτοτιμωρία μας. Η Πόλη έπεσε το 1204 εξ αιτίας της δικής μας διχόνοιας και υπέστη την χαριστική βολή από τους Τούρκους ύστερα από δυόμιση αιώνες παρακμής. Απ' ότι βλέπουμε θα μπορούσε να είχε γραφτεί και σήμερα. Πάντως όση παρακμή κι αν υπάρχει γύρω μας, ας μην ξεχνάμε πως το Ευαγγέλιο μας καλεί σε μια ζωή ευχαριστίας και χαράς, ό,τι κι αν συμβαίνει γύρω μας. Οι απόστολοι κήρυξαν τον λόγο Του σε εποχές πολύ δύσκολες...
"Αν η εικόνα των τιμωριών, που μας επιβάλλει ο Θεός, προκαλεί αμηχανία και σύγχυση, ας αναλογισθούμε τους παραλογισμούς μας και τότε θα εκπλαγούμε γιατί ακόμη δε μας κτύπησε κεραυνός. Δεν υπάρχει καμιά μορφή διαστροφής που να μην έχουμε διαπράξει σ΄όλη μας τη ζωή. Αυτές δε είναι οι αποδείξεις:

Βαπτιστήκαμε άλλοι δι' απλής και άλλοι δια τριπλής κατάδυσης, και έγινε επίκληση του ονόματος της Αγίας Τριάδας, σε άλλους μία και σε άλλους τρεις φορές.
Οι περισσότεροι από μας όχι απλώς αγνοούμε τι σημαίνει να είσαι Χριστιανός, αλλά και πως ακόμη να κάνουμε το σταυρό μας ή, κι αν ακόμη το γνωρίζουμε, ντρεπόμαστε να τον κάνουμε. Η άφεση των αμαρτιών και η κοινωνία των Θείων δώρων προσφέρονται με την ανταλλαγή δώρων.
Είμαστε ανίκανοι να υπερασπιστούμε το όνομα του Θεού όταν αυτό βλασφημείται, όταν θα έπρεπε να πεθάνουμε γι' Αυτόν.
Αποδίδουμε το κοινό όνομα των έχθρων του σταυρού ο ένας στον άλλο, και το έχουμε συνέχεια στα χείλη μας. Καθημερινά αναθεματίζουμε και καταριόμαστε τους εαυτούς μας και τους άλλους. Χωρίς δισταγμό κάνουμε όρκους και συνέχεια ψευδορκούμε στο φοβερό και ιερό όνομα του Σωτήρα και Θεού μας, και αυτό χωρίς να υπάρχει καμιά ανάγκη.

Παραπονιόμαστε στο Θεό είτε βρέχει είτε δε βρέχει, είτε χάνει κρύο είτε κάνει ζέστη, πως δίνει πλούτο στον ένα και αφήνει τον άλλο φτωχό, πως πνέει νοτιάς ή έρχεται καταιγίδα από το βοριά και εντελώς απλά μεταμορφωνόμαστε σε αδιάλλακτους δικαστές του Θεού.

Πολλοί από μας αδιάντροπα βλασφημούν την Ορθόδοξη πίστη, το Σταυρό, το Νόμο, τους αγίους, τον ίδιο το Θεό, όταν ακόμη κι ένας άπιστος δε θα το έκανε τόσο πολύ. Θέτουμε σε κίνηση τις άγιες εικόνες και προφασιζόμαστε πως διαβάζουμε το μέλλον μέσα απ ΄αυτές τις κινήσεις. Οι περισσότερες από τις αμαρτίες μας είναι ανεξομολόγητες, κι έτσι είναι και ασυγχώρητες.

Ερευνώντας όλα τα μέλη του σώματός μας τα θέτουμε στην υπηρεσία του εχθρού: μήπως δεν προλέγουμε το μέλλον από τη φαγούρα των χεριών ή της μύτης, από το πέταγμα του βλεφάρου, από το βούισμα του αυτιού, εν συντομία απ΄ όλα τα φυσικά φαινόμενα των οργάνων του σώματος μας; Διακρίνουμε σημάδια στις απαντήσεις και στους χαιρετισμούς των ανθρώπων. Προσέχουμε τις κραυγές των οικόσιτων πτηνών, το πέταγμα και τις κραυγές των κοράκων, και ανακαλύπτουμε οιωνούς σ’ όλα αυτά. Αυταπατώμαστε όταν πιστεύουμε στους αστρολόγους, πως η ύπαρξή μας δηλαδή κατευθύνεται από τις Ώρες, την Τύχη, τις Μοίρες, την Ειμαρμένη τα σημάδια του Ζωδιακού κύκλου και των πλανητών. Είμαστε βέβαιοι πως οι Νηρηίδες ζουν στη θάλασσα και πως Στοιχειά υπάρχουν παντού... Μερικοί από μας λατρεύουν και χαιρετίζουν τη νέα σελήνη. Εορτάζουμε τις Καλένδες, φοράμε τα δαχτυλίδια του Άρη, στολίζουμε τα σπίτια μας με μαγιοστέφανα... Προσέχουμε τα όνειρα και πιστεύουμε πως μας λένε το μέλλον. Κρεμάμε φυλαχτά στο λαιμό μας εξασκούμε τη μαντεία. Καταφεύγουμε καθημερινά σε μάγους, μάντεις, γύφτους, εξορκιστές αναζητούμε στη μαγεία τη θεραπεία κάθε ασθένειας και διαβάζουμε μαγικά σε ανθρώπους και ζώα. Με ξόρκια προσπαθούμε να αυξήσουμε τη γονιμότητα των χωραφιών μας, την ανάπτυξη και υγεία των κοπαδιών μας, να επιτύχουμε στο κυνήγι, να έχουμε άφθονο τρύγο.

Απομακρυνόμαστε ακόμη πιο πολύ από την αρετή ψάχνοντας συνεχώς το κακό. Η φιλία απωθήθηκε και η κακεντρέχεια πήρε τη θέση της. 0 αδελφός εκμεταλλεύεται τον αδελφό, ο κάθε φίλος ακολουθεί το δρόμο τής προδοσίας.. Δεν υπάρχει έλεος, ούτε συμπάθεια μόνο μίσος και αναίδεια.

Οι κύριοί μας είναι άδικοι, αυτοί που μας κυβερνούν αρπακτικοί, οι δικαστές μας διεφθαρμένοι, οι διαιτητές μας ψεύτες, οι πολίτες απατεώνες, οι επαρχιώτες χωρίς κρίση και οι πάντες εν γένει ευτελείς. Οι παρθένες μας είναι πιο προκλητικές και από τις πόρνες, οι χήρες είναι περίεργες χωρίς λόγο, οι παντρεμένες κοροϊδεύουν μια πίστη που οι ίδιες δε φυλάσσουν, οι νέοι είναι χαμένοι στην ακολασία, οι γέροι παραδομένοι στο πιοτό, οι πρεσβυτέρες προσβάλλουν τη θέση τους, οι ιερείς έχουν ξεχάσει το Θεό, οι μονάχοι ξέφυγαν τελείως από το σωστό δρόμο, οι άνθρωποι στον κόσμο είναι τόσο χαμένοι ώστε με τα λόγια μεν να δίνουν την εξωτερική εμφάνιση της ευσέβειας, ενώ μέσα τους να αρνούνται κάθε αρετή. Έχουμε πρόσωπο πόρνης και αμαρτωλού.

Είναι τέτοια η σκληρότητα της καρδιάς μας, η λησμονιά μας, η τύφλα μας, ώστε να μην πιστεύουμε πλέον πως διαπράττουμε πράξεις κακίας ότι υποφέρουμε απ’ αυτές, όταν στην πραγματικότητα είμαστε οι εκτελεστές τους και τα θύματα τους... Αυτές και άλλες είναι οι αμαρτίες που μας καθιστούν άξιους των τιμωριών, με τις οποίες o Θεός μας επισκέπτεται ως πληρωμή γι΄αυτά τα λάθη και άλλες ίσης βαρύτητας κακοήθειες. Έτσι ο Θεός τιμωρεί το λαό Του.

* * *
(*) Ο μοναχός και λόγιος Ιωσήφ Βρυέννιος διέθετε μεγάλη μόρφωση και εξασκούσε επιρροή στα τελευταία χρόνια της Αυτοκρατορίας στην Κωνσταντινούπολη. Γεννήθηκε περί το 1350 μ.Χ. και κοιμήθηκε περί το 1431, μόλις επτά χρόνια πριν συνέλθη η Σύνοδος στην Φερράρα για να συζητήση για την ένωση των Εκκλησιών. Μια ανώνυμη μαρτυρία τον χαρακτηρίζει «πατέρα κοινόν εν πάσι της πίστεως», αφού τον συμβουλεύονταν ο Πατριάρχης Ιωσήφ και ο αυτοκράτορας Ιωάννης Η’ Παλαιολόγος. Ήταν «διδάσκαλος της Ιεράς των χριστιανών θεολογίας…. και διδάσκαλος των Επιστημών εκ Βασιλέως κεχειροτονημένος». Ήταν επίσημος ιεροκήρυξ του Πατριαρχείου. Διορίσθηκε «διδάσκαλος των διδασκάλων», δηλαδή πρύτανις της Πατριαρχικής Σχολής Κωνσταντινουπόλεως. Ήταν γνώστης της ελληνικής και ιταλικής γλώσσας. Ο άγιος Μάρκος Εφέσου ο Ευγενικός και ο Γεννάδιος Σχολάριος, πρώτος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως μετά την Άλωση, και οι δύο ομολογητές της πίστεως, ήταν μαθητές του.

Πηγή: "ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΤΟΠΟΣ"

ΕΥΡΟΕΚΛΟΓΕΣ 2009

Οι Χριστιανοί με ευθύνη απέναντι στην κάλπη των Ευρωεκλογών.

▪ το χριστιανικό μας όραμα

▪ τα ενδιαφέροντά μας

▪ τα ερωτήματά μας για την Ενωμένη Ευρώπη

επιμέλεια Δρ. Κων. Ζορμπάς

περισσότερα...