" Κυβέρνα λοιπὸν τοὺς ὑπηκόους σου, ἔχοντας πεποίθησι ὄχι στὴν τυραννίδα, ἀλλὰ στὴν ἀγάπη τῶν ἀρχομένων, διότι ἡ εὔνοια εἶναι σταθερώτερο καὶ ἀσφαλέστερο βάθρο τῆς ἀρχῆς παρὰ ὁ φόβος. Τοῦτο δὲ τὸ ἐπιτυγχάνουν ἡ ἀπόκτησις τῶν ἀρετῶν, καθὼς καὶ οἱ κόποι καὶ οἱ φροντίδες πρὸς τοὺς ὑπηκόους. Ἔτσι καὶ σὺ ὁ ἴδιος θὰ ζήσης βασιλικὰ καὶ εὐχάριστα καὶ σ' ἐκείνους θὰ διατηρήσης τὸν βίο ἐλεύθερο ἀπὸ ἐπιβουλὴ καὶ ἀλόγιστες συμφορὲς καὶ θὰ ἀφήσης ἀείμνηστη τὴ φήμη σου διαπαντός.
Νὰ ἐπαινῆς καὶ νὰ δέχεσαι τοὺς ἀκριβεστάτους νόμους καὶ νὰ ρυθμίζης τὸν βίο σου κυττάζοντας πάντοτε πρὸς αὐτούς, νὰ μὴ ἐπιβάλλης ὅμως σκληρὲς τιμωρίες πρὸς τοὺς ὑπηκόους κατὰ τὶς διατάξεις ἐκείνων, ἀλλὰ νὰ τοὺς παιδαγωγῆς μᾶλλον διὰ τῶν φιλανθρωποτέρων μέτρων. Ἔτσι μὲ τὴν αὐστηρότητά σου ἀπέναντι στὸν ἑαυτό σου θὰ φανῆς φοβερὸς στοὺς ἀδικοῦντας καὶ ἐπιεικὴς στοὺς ὑπηκόους.
Πρέπει νὰ ἐπιβάλλης τὴν ἐξουσία σου ὄχι τιμωρώντας, ἀλλὰ φαινόμενος ὡς τιμωρός. Τοῦτο ἐπιτυγχάνεται ἀπὸ τὴν σοβαρότητα τοῦ ἤθους, καθὼς καὶ τὴν σεμνότητα καὶ ἐπιμέλεια τῶν τρόπων ἐνῶ οἱ τιμωρίες εἶναι γνώρισμα ὀργίλων μᾶλλον ἀνθρώπων παρὰ φρονίμων, οἱ ὁποῖοι στρέφονται εὔκολα πρὸς τὴν τιμωρία ἀπὸ ἀδυναμία νὰ καθοδηγήσουν τὸν λαὸ φρονίμως. Τὸ ἕνα μπορεῖ νὰ τὸ πράξη καὶ ὁ τυραννικώτατος ἡγεμών, τὸ ἄλλο ὅμως μόνο ὁ ἱκανὸς ἄρχων, ἂν ἀρετὴ τοῦ ἄρχοντος δὲν εἶναι νὰ καταστρέφη τοὺς ὑπηκόους, ἀλλὰ νὰ τοὺς αὐξάνη καὶ νὰ τους βελτιώνη.
Νὰ νομίσης ὅτι ὅπλο ἰσχυρότερο καὶ ἀσφαλέστερο ἀπὸ τὴν ἀνδρεία καὶ τὴν στρατηγία εἶναι ἡ ἀγάπη τῶν ὑπηκόων. Διότι ὅταν εἶναι αὐτὴ παροῦσα καὶ στρατηγῆ, καθιστᾶ κι ἐκεῖνα χρήσιμα καὶ προσφέρει μεγάλη δύναμι πρὸς ὅλα, ὅταν ὅμως ἀναιρεθῆ ἡ ἀγάπη, καλύτερα ν' ἀναιρεθοῦν μαζὶ κι ἐκεῖνα, διότι γρήγορα θὰ θελήσουν νὰ κινηθοῦν πρὸς τὴν μισούμενη ἐξουσία παρὰ κατὰ τῶν ἐχθρῶν".
πηγή: Μεγάλου Φωτίου Ἐπιστολὴ πρὸς Βούλγαρον Ἡγεμόνα.
Εισαγωγή, κείμενο, μετάφραση καὶ σημειώσεις: Παν. Κ. Χρήστου.
Περιοδικό Ἐποπτεία, Φεβρουάριος 1992, Ἀθήνα.
Νὰ ἐπαινῆς καὶ νὰ δέχεσαι τοὺς ἀκριβεστάτους νόμους καὶ νὰ ρυθμίζης τὸν βίο σου κυττάζοντας πάντοτε πρὸς αὐτούς, νὰ μὴ ἐπιβάλλης ὅμως σκληρὲς τιμωρίες πρὸς τοὺς ὑπηκόους κατὰ τὶς διατάξεις ἐκείνων, ἀλλὰ νὰ τοὺς παιδαγωγῆς μᾶλλον διὰ τῶν φιλανθρωποτέρων μέτρων. Ἔτσι μὲ τὴν αὐστηρότητά σου ἀπέναντι στὸν ἑαυτό σου θὰ φανῆς φοβερὸς στοὺς ἀδικοῦντας καὶ ἐπιεικὴς στοὺς ὑπηκόους.
Πρέπει νὰ ἐπιβάλλης τὴν ἐξουσία σου ὄχι τιμωρώντας, ἀλλὰ φαινόμενος ὡς τιμωρός. Τοῦτο ἐπιτυγχάνεται ἀπὸ τὴν σοβαρότητα τοῦ ἤθους, καθὼς καὶ τὴν σεμνότητα καὶ ἐπιμέλεια τῶν τρόπων ἐνῶ οἱ τιμωρίες εἶναι γνώρισμα ὀργίλων μᾶλλον ἀνθρώπων παρὰ φρονίμων, οἱ ὁποῖοι στρέφονται εὔκολα πρὸς τὴν τιμωρία ἀπὸ ἀδυναμία νὰ καθοδηγήσουν τὸν λαὸ φρονίμως. Τὸ ἕνα μπορεῖ νὰ τὸ πράξη καὶ ὁ τυραννικώτατος ἡγεμών, τὸ ἄλλο ὅμως μόνο ὁ ἱκανὸς ἄρχων, ἂν ἀρετὴ τοῦ ἄρχοντος δὲν εἶναι νὰ καταστρέφη τοὺς ὑπηκόους, ἀλλὰ νὰ τοὺς αὐξάνη καὶ νὰ τους βελτιώνη.
Νὰ νομίσης ὅτι ὅπλο ἰσχυρότερο καὶ ἀσφαλέστερο ἀπὸ τὴν ἀνδρεία καὶ τὴν στρατηγία εἶναι ἡ ἀγάπη τῶν ὑπηκόων. Διότι ὅταν εἶναι αὐτὴ παροῦσα καὶ στρατηγῆ, καθιστᾶ κι ἐκεῖνα χρήσιμα καὶ προσφέρει μεγάλη δύναμι πρὸς ὅλα, ὅταν ὅμως ἀναιρεθῆ ἡ ἀγάπη, καλύτερα ν' ἀναιρεθοῦν μαζὶ κι ἐκεῖνα, διότι γρήγορα θὰ θελήσουν νὰ κινηθοῦν πρὸς τὴν μισούμενη ἐξουσία παρὰ κατὰ τῶν ἐχθρῶν".
πηγή: Μεγάλου Φωτίου Ἐπιστολὴ πρὸς Βούλγαρον Ἡγεμόνα.
Εισαγωγή, κείμενο, μετάφραση καὶ σημειώσεις: Παν. Κ. Χρήστου.
Περιοδικό Ἐποπτεία, Φεβρουάριος 1992, Ἀθήνα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου