Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου 2010

Οι εντυπώσεις μου από την παρακολούθηση του Δ΄ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΜΟΥΣΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΙ ΨΑΛΤΙΚΟΥ Αθήνα, 8 – 11 Δεκεμβρίου 2009


Με ιδιαίτερη χαρά πληροφορήθηκα μέσω του διαδικτύου τη διοργάνωση
του Δ΄ Διεθνούς Μουσικολογικού και Ψαλτικού Συνεδρίου
στα πλαίσια του γενικού τίτλου «Θεωρία και πράξη της ψαλτικής τέχνης»
και με ειδικό θέμα:
Τά Γένη της Ρυθμοποιίας και τρέχοντα «ψαλτικά θέματα».

Το συνέδριο διοργάνωσε στην Αθήνα από 8-11 Δεκεμβρίου 2009 το Ίδρυμα Βυζντινής Μουσικολογίας της Ι. Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Έσπευσα, λοιπόν, να μεταβώ στην πρωτεύουσα, η οποία απέχει περίπου 300 χιλ. από τον τόπο διαμονής μου με την προσδοκία και την ελπίδα να βελτιώσω τις μουσικές μου γνώσεις.

Αφού παρακολούθησα μ’ ενδιαφέρον όλο το πρόγραμμα του συνεδρίου, επέστρεψα στον τόπο μου (οίκαδε) και θέλησα να κάμω έναν απολογισμό σχετικά με το τί απεκόμησα από το συγκεκριμένο συνέδριο, όπως είχα τη χαρά ν’ αποκομήσω από τα τρία (3) παρόμοια προηγούμενα συνέδρια, τα οποία, επίσης, είχα παρακολουθήσει.

Σε μία τέτοια, λοιπόν, διαδικασία «καθ’ εαυτόν» κατέληξα στο συμπέρασμα πως από το συγκεκριμένο συνέδριο συνέλεξα «άνθρακα».

Οι παρατηρήσεις μου είναι οι παρακάτω:

Πρώτον:Το συνέδριο ήταν ασφυκτικό. Υπήρχε ένα πλήθος εισηγήσεων, (51) τον αριθμόν, πράγμα που πρακτικά δεν είναι εφικτό να παρακολουθήσει κάποιος και να τις αφομοιώσει. Μου έδωσε την εντύπωση πως, παράλληλα με το κύριο θέμα του Συνεδρίου, ήταν και τούτο, να ικανοποιήσει όσο γίνονταν περισσότερα πρόσωπα – εισηγητές, άσχετα με το αποτέλεσμα. Την άποψή μου αυτή ενίσχυσε η τακτική: Σε περίπτωση που δεν μπόρεσε να είναι παρών κάποιος εισηγητής, σύμφωνα με το πρόγραμμα, αυτομάτως, βρίσκονταν κάποιος άλλος, “ευκαίρως ακαίρως”, έβγαζε από το τσεπάκι του μία εισήγηση και τη διάβαζε. Δεν ξέρω αν αυτό λέγεται επιστημονικό συνέδριο και δή ΔΙΕΘΝΕΣ!

Δεύτερον: Ένας ικανός αριθμός από τις εισηγήσεις δεν είχε καμιά απολύτως σχέση με το θέμα του συνεδρίου: “Τα Γένη της Ρυθμοποιίας”. Για το λόγο αυτό, υποθέτω, συμπληρώθηκε:” και τρέχοντα ψαλτικά θέματα”, για να καλυφθούν στο σημείο αυτό τ’ αρνητικά του επιστημονικού και ΔΙΕΘΝΟΥΣ, εννοείται, συνεδρίου.

Έχω τη γνώμη ότι τα τρέχοντα “ψαλτικά θέματα” ανήκουν στην αρμοδιότητα των Ιεροψαλτικών συλλόγων για να τα συζητήσουν, να τα προβάλλουν, να τα διεκδικήσουν και να τα επιλύσουν στο μέτρο του εφικτού. Τα όρια του επιστημονικού συνεδρίου βρίσκονται αλλού. Ίσως και πάλι τεχνηέντως, για το λόγο αυτό εφευρέθηκε η τάχα συνεργασία με την ΟΜΣΙΕ, το κεντρικό συνδικαλιστικό όργανο της Ιεροψαλτικής Τάξης. Πιστεύω, ήταν λάθος η συνεργασία αυτή. Τίποτα δεν απέδωσε και σε άλλα απέβλεπε.

Τρίτον: Στο Συνέδριο έγιναν ανακοινώσεις για γνωστά και τετριμμένα ζητήματα π.χ. “Περί κλάδων στους διατονικούς ήχους” και μάλιστα με επιχειρήματα διάφορες παραπομπές σε σύγχρονα βιβλία επιζώντων γνωστών Δασκάλων. Στο σημείο αυτό μου γεννήθηκε η απορία: Τί χρείαν έχομεν τοιούτων εισηγήσεων και δεν ρωτάμε τους εν ζωή Δασκάλους να μας εξηγήσουν το ένα και το άλλο που έχουν καταχωρίσει και δημοσιεύσει στα βιβλία τους; Πού το άκουσαν; Πού το βρήκαν; Ποιο το σκεπτικό τους; Τί εξυπηρετεί επιστημονικά η πληροφορία για ένα ζήτημα που μπορώ να μάθω στοιχεία από πρώτο χέρι, από την πηγή, από το δημιουργό;

Τί περιμένουμε να φύγουν απ’ τη ζωή και οι τελευταίοι “Γέροντες” της ψαλτικής και τότε να ψαχνόμαστε… τότε ν’ αρχίσουν τα όργανα… οι ατέρμονες βυζαντινισμοί… οι πάσης φύσεως διαφωνίες και εικασίες; Ίσως προκύψει με κάτι τέτοια και κάποιο διδακτορικό στο μέλλον.

Με όσα καταθέτω δεν αποβλέπω με κάποιο τρόπο στην απαξίωση του συνεδρίου. Κάθε άλλο. Δεν έχω τέτοια πρόθεση. Σέβομαι και τιμώ τους πάντες. Οι απόψεις μου τίθενται στην κρίση των αρμοδίων για αξιοποίηση ή απόρριψη. Επιδίωξή μου και επιθυμία μου είναι το Ε΄ Μουσικολογικό συνέδριο, όποτε αυτό προκύψει, να είναι πολύ καλύτερο για όλους.

Και τώρα, Μια πρόταση στην ΟΜ.ΣΙ.Ε.

Επειδή όλοι οι ψάλτες, λίγο – πολύ, δεν έχουμε καμιά παιδεία πάνω στη φώνηση, στην προφορά δηλαδή του Ελληνικού μας λόγου και χωλαίνουμε σε μεγάλο βαθμό – εκτός από τους χαρισματικούς ψάλτες – προτείνω να διοργανωθεί ένα πανελλήνιο συνέδριο με θέμα: “Προφορά και φώνηση του Ελληνικού λόγου”, όπου διακεκριμένοι δάσκαλοι της Δραματικής Σχολής θα διδάξουν το πώς πρέπει να προφέρουμε το ένα ή το άλλο φωνήεν, το ένα ή το άλλο σύμπλεγμα…

Το χάλι μας στο σημείο αυτό φτάνει σε κάποιες περιπτώσεις σε ακραία και βαρβαρίζουσα φώνηση της μητρικής μας γλώσσας.
Το ζήτημα κρίνεται αναγκαίο δεδομένου ότι η Βυζαντινή μας Μουσική,
η Ψαλτική είναι φωνητική, όχι οργανική και έχει σαν πρωταρχικό σκοπό
ν’ αναδείξει, να προβάλλει τα ποιητικά κείμενα των ύμνων με εμμελή λόγο.

Μιχαήλ Ν. Οικονόμου

Δ. Σολωμού 15 – ΑΓΡΙΝΙΟ

Ο κ. Μιχαήλ Οικονόμου είναι Θεολόγος-Φιλόλογος
και Λαμπαδάριος του Ι. Ναού Αγ. Κων/νου Αγρινίου.


πηγή:
Ιστολόγιο Συλλόγου Ιεροψαλτών Νομού Αιτωλίας και Ακαρνανίας
"Άνθιμος ο Αρχιδιάκονος"
Psaltodia

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου