ΑΓΙΟΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ

(9 Μαΐου)

Πρωτ. π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα

Στην Ορθόδοξη αγιογραφία ο άγιος εικονίζεται να μεταφέρη στον ώμο του τον Χριστό και γι’ αυτό, σύμφωνα με μια παράδοση, ονομάστηκε και Χριστοφόρος. Αυτό δεν φαίνεται μέσα στα συναξάρια, όμως εκείνο που είναι αληθινό και έχει και την μεγαλύτερη σημασία είναι το ότι ήταν όντως χριστοφόρος και θεοφόρος, αφού είχε τον Χριστό μέσα στην καρδιά του “κατοικούντα και εμπεριπατούντα”, κατά τον λόγο του Ιδίου: “Ενοικήσω εν αυτοίς και εμπεριπατήσω και έσομαι αυτών Θεός και αυτοί έσονταί μοι λαός” (Β’ Κορ. στ’, 16). Εξ αφορμής ίσως της παραδόσεως αυτής θεωρείται προστάτης των οδηγών. Στο “Μικρόν Ευχολόγιον” της Ορθοδόξου Εκκλησίας και συγκεκριμένα στην Ακολουθία “επί ευλογήσει νέου οχήματος” υπάρχει, πρώτο στην σειρά, το Απολυτίκιό του.

Ο Μεγαλομάρτυς του Χριστού Χριστοφόρος ως προς την εξωτερική εμφάνιση ήταν τόσο πολύ άσχημος, που έκαμε μερικούς αγιογράφους να τον παριστούν με μορφή σκύλου. Φυσικά, αυτό είναι υπερβολή. Είχε όψη δύσμορφη και άγρια, όμως ανθρώπινη. Καταγόταν από χώρα ειδωλολατρών ανθρωποφάγων. Το αρχικό του όνομα ήταν Ρέπρεβος, που σημαίνει αδόκιμος, αποδοκιμασμένος, κολασμένος. Πιθανότατα έζησε τον καιρό του Δεκίου (249-251), όταν στην Αντιόχεια Επίσκοπος ήταν ο άγιος Ιερομάρτυς Βαβύλας.

Η μεταστροφή του στον Χριστό έγινε με τρόπο θαυμαστό. Συνελήφθη αιχμάλωτος σε μάχη, που διεξήγαγε το έθνος του με τα αυτοκρατορικά στρατεύματα. Άγριος και απρόσιτος όπως ήταν, δυσκολευόταν και στην ομιλία, γι’ αυτό και προσευχήθηκε θερμά. Και όπως αναφέρει ο ιερός συναξαριστής, ήλθε άγγελος Κυρίου, ακούμπησε τα χείλη του και από εκείνη την στιγμή άρχισε να ομιλή ελεύθερα. Από άλαλος και ειδωλολάτρης έγινε εύλαλος κήρυκας και ομολογητής του Χριστού. Βέβαια, το θαύμα δεν γεννά την πίστη, αντίθετα η πίστη είναι εκείνη που γίνεται αιτία του θαύματος. Παρ’ όλα αυτά ο Θεός χρησιμοποιεί πολλές φορές το θαύμα, όταν πρόκειται για απίστους, πλην όμως καλοπροαιρέτους, και κυρίως για ανθρώπους που δεν τους δόθηκε η ευκαιρία να ακούσουν και να μάθουν πολλά πράγματα για τον Χριστό και την Εκκλησία Του.

Ο άγιος Βαβύλας κατά το Βάπτισμα τον μετονόμασε σε Χριστοφόρο. Η άκτιστη θεία Χάρη που έλαβε την ώρα του Βαπτίσματος και του Χρίσματος, μεταμόρφωσε όλη του την ύπαρξη. Και αυτή ακόμα η δύσμορφη όψη του φαινόταν φωτεινότερη και ομορφότερη. Η εσωτερική ωραιότητα ή ασχήμια αντανακλά και στην εξωτερική όψη του ανθρώπου με αποτέλεσμα να προσθέτη ή να αφαιρή ομορφιά. Τα ψυχικά χαρίσματα και οι αρετές όπως η ταπείνωση, η αγάπη, η ανθρωπιά, η χωρίς υστεροβουλία εξυπηρέτηση του συνανθρώπου, προσθέτουν ωραιότητα και κάλλος και στην εξωτερική εμφάνιση. Η αυταρχικότητα, η γκρίνια, ο φθόνος, η έλλειψη καλωσύνης και χαμόγελου ασχημαίνουν και τον πιο όμορφο εξωτερικά άνθρωπο. Και κάτι άλλο. Η εμφάνιση του ανθρώπου είναι σάρκα. Η ψυχή δεν φαίνεται, όπως και τα χαρίσματά της δεν γίνονται αντιληπτά από την πρώτη ματιά και από τον οιονδήποτε. Γι’ αυτό χρειάζεται υπομονή και προσοχή στις κρίσεις. Όποιος βιάζεται σίγουρα κάνει λάθη. “Άφησε τον άλλο να σού αποκαλύπτεται και όταν τον γνωρίσης καλά τότε και η γνώμη σου γι’ αυτόν θα είναι ορθότερη” ή κατά τον λόγο της Αγίας Γραφής “μή κρίνετε κατ’ όψιν, αλλά την δικαίαν κρίσιν κρίνετε”. Ο λεγόμενος θεσμός των καλλιστείων που στις μέρες μας, λόγω και της τηλεόρασης, γνωρίζει άνθηση, φανερώνει μια επιπολαιότητα στις κρίσεις μας, αλλά και την ακατάσχετη μανία για εμπορευματοποίηση των πάντων και των πιο ιερών ακόμη πραγμάτων. Επί πλέον δείχνει ένα δυϊσμό και μια αυτονόμηση της σάρκας. Η εξωτερική ομορφιά, η ωραία φωνή και τόσα άλλα χαρίσματα είναι δώρα χαρισμένα από τον Θεό, όπως ακριβώς το λέει και η λέξη. Άλλωστε το κάλλος δεν έχει σχέση μόνο με εξωτερικά πράγματα. Δεν εξαρτάται μόνο από την όψη και την συμμετρία των μελών του σώματος, γιατί ο άνθρωπος δεν είναι μόνο σώμα. Είναι ψυχοσωματική ύπαρξη και ως τέτοια πρέπει να κρίνεται. Το σώμα δεν είναι ο όλος άνθρωπος, αλλά το σώμα του ανθρώπου, όπως και η ψυχή, είναι η ψυχή του ανθρώπου. Ο άνθρωπος είναι “το συναμφότερον”, δηλαδή και τα δύο μαζί. Υπάρχει επομένως αλληλεπίδραση. Όταν στην καρδιά κατοικεί το Άγιον Πνεύμα, αυτό φωτίζει και ομορφαίνει και την ψυχή και το σώμα. Αντίθετα, όταν το πονηρό πνεύμα αποκτά εξουσία πάνω στην άνθρώπινη ύπαρξη, τότε αυτή γίνεται, εσωτερικά και εξωτερικά, σκοτεινή και άκομψη.

Ωραία πόδια είναι αυτά που λιώνουν στην διακονία της αγάπης. “Ως ωραίοι οι πόδες των ευαγγελιζομένων την ειρήνην των ευαγγελιζομένων τα αγαθά”. Ωραία χέρια αυτά που εργάζονται την προσφορά και την ελεημοσύνη και γενικά ωραίο σώμα αυτό που καταυγάζεται από το άκτιστο φως της Χάριτος του Θεού.