Τρίτη 22 Σεπτεμβρίου 2009

"Νικόδημος Αγιορείτης, ο σοφότατος" Γράφει ο μοναχός Μωυσής ο Αγιορείτης


Συμπληρώνονται εφέτος 200 έτη από την κοίμηση του οσίου Νικοδήμου του Αγιορείτου (+1809). Πολλά συνέδρια διοργανώνονται σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό για την επέτειο αυτή. Παρότι πέρασαν τόσα έτη, η μνήμη του διατηρείται ζωντανή. Επανεκδίδονται και μεταφράζονται έργα του συνεχώς. Πρόκειται για μια ασκητική, ακέραια, σημαντική και αξιοπρόσεκτη μορφή. Ο λίαν ενάρετος βίος του και το πλούσιο συγγραφικό έργο του τον έκαναν γνωστό. Είναι μια αξιόλογη προσωπικότητα, για την οποία έγραψαν πολλοί πολλά θετικά. Εργάσθηκε για την ανόρθωση του κλήρου, την αναγέννηση του μοναχισμού, την ενδυνάμωση και κατήχηση του λαού. Οι διδαχές του, οι επιστολές του, οι συγγραφές του, οι ανθολογήσεις, οι ερμηνείες, οι εκδόσεις, οι μεταφράσεις και οι ομιλίες του αποδεικνύουν την αλήθεια. Απέκρουσε σθεναρά ξένα ρεύματα και κακοδοξίες και γι’ αυτό υπέστη συκοφαντίες, κατηγορίες, ταλαιπωρίες και διώξεις. Με οπλισμό του την πίστη, τη γνώση, την επιμέλεια, την επιμονή, την υπομονή, τη μελέτη, τη μνήμη, την ευφυΐα και τη διάκριση υπήρξε σπουδαίος χειραγωγός στην ορθόδοξη πνευματικότητα. Αποτελεί εξαιρετικό και διαχρονικό δάσκαλο της Εκκλησίας. Συνδύαζε φυσικά και θεία χαρίσματα, ασκητικότητα και μεγάλη συγγραφική παραγωγή. Τα βιβλία του ξεπερνούν τα εκατό. Είναι ο πολυγραφότερος συγγραφέας της εποχής του. Τα έργα του μελετήθηκαν και σχολιάσθηκαν από πολλούς. Επηρέασαν πολύ μοναχούς και λαϊκούς. Γενικά είναι ελκυστικά και διδακτικά. Δεν νομίζουμε ότι κατέθετε ωραίες ιδέες, δικές του γνώμες, προσωπικές αντιλήψεις και υποκειμενικές ερμηνείες. Μετέφερε τη ζωντανή παράδοση, την αγιοπατερική σοφία. Ήταν πάντοτε γνήσιος, αληθινός και ταπεινός. Η εποχή του ήταν δύσκολη, μέτρια, κουραστική και προβληματική. Η τουρκοκρατούμενη Ελλάδα με τους λογίους της αλληθώριζε συνεχώς στη Δύση. Το Άγιον Όρος διά του τότε γνήσια αναγεννητικού κινήματος των ιεροπρεπών κολλυβάδων, των οποίων αρχηγέτης ήταν ο όσιος Νικόδημος, στάθηκε ισχυρό αντίσωμα στην πρόωρη εκδοτικοποίηση της Ανατολής. Δεν λειτουργούσε ως έξυπνος διανοούμενος, προγιγνώσκων και προλέγων, αλλά ως αληθινός άνθρωπος του Θεού, που αγαπούσε πολύ τον Χριστό και την Ελλάδα. Ο όσιος Νικόδημος δεν ήταν ένας φιλόδοξος συγγραφέας. Δεν αγωνιζόταν για την υστεροφημία του, αλλά έγραφε με πόθο και αγάπη για τους διψώντες αδελφούς του. Δεν έκανε τον σπουδαίο επιστήμονα, τον μεγάλο θεολόγο και τον έξοχο δάσκαλο και ιεροκήρυκα. Ήταν ο σεμνός θεολόγος των βιωμάτων και όχι των εγκεφαλικών συλλήψεων και των διανοητικών ακροβατισμών. Όταν έγραφε τα βιβλία του, στο ένα χέρι βαστούσε την πένα του και στο άλλο το κομποσκοίνι. Η συμβολή του στην πνευματική ανασυγκρότηση του νεοελληνικού βίου είναι μεγάλη. Μαζί με τους άλλους κολλυβάδες, ο ιερός Νικόδημος δημιούργησε ένα ορθόδοξο διαφωτισμό απέναντι στον ευρωπαϊκό διαφωτισμό που θάμπωνε με τα δυνατά φώτα του επιστημονισμού, του ορθολογισμού και του σχολαστικισμού. Αρκετοί έλληνες λόγιοι θέλησαν να έχουν μια επιστημονική επάρκεια και νομίζουμε ότι τα κατάφεραν, αλλά υπήρξαν και εκείνοι που θέλησαν να επιδείξουν έναν άκρατο μιμητισμό, με τη μεταφορά εντελώς ξένων στοιχείων στην πλούσια εγχώρια παράδοση. Στο φιλοδυτικό αυτό πνεύμα αντέδρασε έγκαιρα ο θείος Νικόδημος με άλλους αγιορείτες πατέρες. Με θεό φωτισμό, έμπνευση και γνώση κατέθεσαν λόγο δυνατό και ουσιαστικό, με κείμενα υψηλής πνευματικής τροφοδοσίας, όπως η φιλοκαλία, που χαρακτήρισε μια εποχή. Η βαυαροκρατία θα είχε σβήσει τον ορθόδοξο μοναχισμό από την Ελλάδα, αν δεν είχαν προϋπάρξει οι κολλυβάδες.
Παραμονές εκλογών κι εμείς πήγαμε διακόσια χρόνια πίσω, μήπως κάπως παρηγορηθούμε. Εναγώνια ο κόσμος ζητά φως, αλήθεια, ντομπροσύνη, τιμιότητα και σεμνότητα. Κυριαρχεί η έπαρση, η απόκρυψη της αλήθειας, η αναξιοκρατία και η παραπληροφόρηση. Είναι ανάγκη να δούμε την ποιότητα, την ουσία, το βάθος των πραγμάτων, το μέλλον του τόπου.
Ο όσιος Νικόδημος είχε σύνεση, έβλεπε το τώρα και το πέρα. Κατάλαβε πού θα πάνε τα πράγματα. Δεν έπεσε έξω. Μη φοβόμαστε να μελετάμε την ιστορία και να διδασκόμαστε από αυτήν.
Ο τόπος σήμερα έχει μεγάλη την ανάγκη της αυτογνωσίας.

πηγή:ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου