Κάποτε, ένα μεσημέρι, ο Διογένης άναψε το φανάρι του και περπατούσε μέσα στην αγορά της Αθήνας, σαν να ζητούσε κάτι.
Αυτοί που τον έβλεπαν, γελούσαν και τον ρωτούσαν:
«Τι ζητείς, Διογένη, τι ψάχνεις;»
«Άνθρωπο ζητώ, για άνθρωπο ψάχνω» αποκρινόταν εκείνος.
«Μα πώς; Δεν βλέπεις τόσους ανθρώπους;
Δεν συναντάς τόσους ανθρώπους;
Η αγορά είναι γεμάτη και συ ζητείς ανάμεσα τους άνθρωπο;»
- «Ναι, για άνθρωπο ψάχνω, άνθρωπον ζητώ».
Αλλά τι είδους άνθρωπο ψάχνει να βρει ο Διογένης;
Οι άνθρωποι είναι δύο λογιών:
Είναι οι άνθρωποι όπου έχουν μονάχα μορφή και θωριά ανθρώπου.
Αυτοί είναι άνθρωποι εξωτερικώς, φαινομενικά.
Τέτοια είναι και τα λείψανα και τα αγάλματα
και τα είδωλα των ανθρώπων.
Εσωτερικώς όμως δεν έχουν καμία χρησιμότητα.
Μάλιστα είναι ωσάν τα άλογα ζώα και στα πάθη και στην αχρειότητα.
Τέτοιους ο Διογένης έβλεπε πολλούς, αλλά απ’ αυτούς δεν ήθελε κανένα.
Υπάρχουν όμως και άνθρωποι που έκτος της ανθρώπινης
μορφής και θωριάς,
έχουν και ανθρώπινη φρόνηση και αρετή.
Και μέσα και έξω είναι κατά πάντα λογικοί, φρόνιμοι,
ενάρετοι, στ’ αλήθεια άνθρωποι.
Ένα απ’ αυτούς ζητεί ο Διογένης,
μέσα στην πολυάνθρωπη πόλη της Αθήνας και δεν τον βρίσκει.
«Ζητώ άνθρωπο, ζητώ άνθρωπο»!
Μου κακοφαίνεται να κάμω συγκρίσεις, μα πρέπει να πω την αλήθεια.
Σε μια εποχή, που η Ορθοδοξία λάμπει σαν να είναι μεσημέρι, ανάβω και εγώ το λυχνάρι του ευαγγελικού κηρύγματος και έρχομαι σε μιαν εκκλησία γεμάτη χριστιανούς και ζητώ χριστιανό.
Ζητώ χριστιανό.
Μα πώς;
Αυτοί όλοι που βλέπω εδώ και αλλού, σε πόλεις και σε κάστρα, σε επαρχίες και σε βασίλεια, στο περισσότερο μέρος της οικουμένης, δεν είναι χριστιανοί;
Οι χριστιανοί είναι δύο ειδών:
Είναι αυτοί που έχουν το όνομα μόνον του χριστιανού… χριστιανοί εξωτερικώς
και φαινομενικώς έχοντες «μόρφωσιν ευσεβείας»
όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος,
μα εσωτερικώς δεν έχουν τα έργα ενός χριστιανού.
Έχουν χριστιανική πίστη μα δεν έχουν χριστιανική ζωή.
Μάλιστα έχουν μια ζωή εντελώς ενάντια απ’ την πίστη.
«Έχοντες μόρφωσιν ευσεβείας, την δε δύναμιν αυτής ηρνημένοι».
Απ’ αυτούς δεν ζητώ κανένα.
Είναι όμως και χριστιανοί, όπου εκτός του ονόματος έχουν και έργα.
Μαζί με την πίστη έχουν και ζωή.
Και στα εντός τους και στα εκτός τους είναι πραγματικώς ορθόδοξοι,
αληθινοί χριστιανοί.
Απ’ αυτούς ζητώ να βρω έστω και ένα σε μια πολυάνθρωπη χριστιανική πόλη
και δεν βρίσκω.
Ζητώ χριστιανό!
Περπατώ από τόπο σε τόπο για να τον βρω.
Τον αναζητώ στις αγορές, ανάμεσα στους άρχοντες.
Και εδώ βλέπω μιαν υψηλόφρονα υπερηφάνεια.
Δεν τον βρίσκω.
Τον ζητώ στα παζάρια, ανάμεσα στους πραγματευτάδες.
Και εδώ βλέπω μιαν αχόρταγη φιλαργυρία.
Δεν τον βρίσκω.
Τον ζητώ στους δρόμους, μεταξύ της νεολαίας.
Εδώ όμως βρίσκω μια μεγάλη ασωτεία. Δεν τον βρίσκω.
Βγαίνω έξω από την πόλη.
Τον αναζητώ ανάμεσα στους χωριάτες.
Και εδώ βλέπω όλου του κόσμου τα ψέματα. Δεν τον βρίσκω.
Πάω κατά την μεριά της θάλασσας.
Τον αναζητώ ανάμεσα στους ναυτικούς.
Κι εδώ ακούω τις πιο φοβερές βλασφημίες. Δεν τον βρίσκω.
Πηγαίνω κατά το στράτευμα. Τον ζητώ ανάμεσα στους στρατιώτες.
Και εδώ βλέπω την τέλεια απώλεια. Δεν τον βρίσκω.
Μπαίνω μέσα στα σπίτια.
Τον αναζητώ ανάμεσα στις γυναίκες. Κι εδώ τι βλέπω;
Βλέπω γυναίκες παντρεμένες, χωρισμένες απ’ τους άνδρες τους,
να χαίρονται τη ζωή τους με μοιχείες.
Βλέπω ανύπανδρες να ζουν με τις απολαυές της πορνείας.
Βλέπω και τίμιες.
Μ’ αυτές δεν σκέπτονται τίποτε άλλο παρά τα στολίδια και την ματαιότητα.
Δεν βρίσκω έστω μια χριστιανή.
Εσκόπευα ν’ ανέβω και πάνω στα παλάτια των μεγιστάνων και των εξουσιαστών,
να ιδώ και κει αν βρίσκεται κανείς χριστιανός.
Μα δεν τολμώ, φοβούμαι.
Είναι η κολακεία που φυλάει και δεν αφήνει να μπει μέσα η αλήθεια.
Τέλος, έρχομαι στην Εκκλησία, μέσα στο θυσιαστήριο.
Εδώ ελπίζω πώς θα βρω τον χριστιανό που ζητώ.
Ανάμεσα σε τόσους αρχιερείς και ιερείς, σε τόσους ιερωμένους και μοναχούς,
οι οποίοι είναι το έθνος το άγιον, το βασίλειον ιεράτευμα, οι διάδοχοι των αποστόλων, οι έμψυχες εικόνες του Χριστού, θαρρώ πώς θα βρω τον χριστιανό.
Μάλιστα θα βρω ένα άγιο, ένα ασκητή, ένα θαυματουργό,
ένα διδάσκαλο, ένα Ιωάννη Χρυσόστομο
ή ένα μεγάλο φωστήρα της Εκκλησίας.
Ζητώ, εξετάζω, σκέπτομαι.
Μα αλλοίμονον, τι βλέπω;
Εδώ βλέπω ανθρώπους που στην έπαρση είναι Εωσφόροι, στη φιλαργυρία Ιουδαίοι, στα σαρκικά Επίκουροι, στην αμάθεια ζώα, στην πονηρία δαίμονες.
Δεν βρίσκω ούτε άγιο, ούτε ασκητή, ούτε θαυματουργό, ούτε διδάσκαλο.
Δεν βρίσκω τον χριστιανό που ζητώ.
Μα, Πατέρες άγιοι, αγαπητοί αδελφοί!
Αυτό το αγγελικό σχήμα όπου φορούμε,
αυτά τα μακριά ρούχα που μας σκεπάζουν, τι είναι;
Είναι ενδύματα φαρισαϊκά, υποκριτικά για να παραπλανούμε τους ανθρώπους;
Αυτός ο θείος χαρακτήρας της ιεροσύνης που έχουμε, τι είναι;
Εμπόριο για να κερδίζουμε χρήματα;
Μα αυτά τα Άχραντα Μυστήρια που επιτελούμε, τι είναι;
Ή δεν τα ξέρουμε ή δεν τα πιστεύουμε.
Ω, τι μεγάλη ντροπή για την πίστη μας!
Ω, πόσο μεγάλη θα είναι η καταδίκη των χριστιανών!
Δεν σας το έλεγα εγώ πώς καταντήσαμε στον έσχατο βαθμό της κακίας;
Πώς φθάσαμε στα πόδια της εικόνος,
της οποίας το ένα μέρος είναι σιδερένιο και το άλλο μέρος πήλινο;
Δεν σας έλεγα εγώ πώς ανάμεσα στους τόσους χριστιανούς
αναζητώ και δεν βρίσκω τον αληθινό χριστιανό;
«Πάντες εξέκλιναν, άμα ηχρειώθησαν, ουκ έστι ποιών χρηστότητα,
ουκ έστιν έως ενός».
Όλοι, ιερωμένοι και λαϊκοί, άρχοντες και πτωχοί, άνδρες και γυναίκες,
παιδιά, νέοι και γέροντες, εξέκλιναν από την πίστη, αχρειώθηκαν στη ζωή.
«Ουκ έστιν έως ενός», που να ζει όπως ακριβώς πιστεύει.
Χριστιανοί, σεις που το ακούτε, δεν κλαίτε;
Αν δεν μπορείτε να κλάψετε από κατάνυξη,
τουλάχιστον κλάψτε από ντροπή.
Όσον αφορά σ’ εμένα ο πόνος της καρδιάς μου,
δεν μ’ αφήνει να πω περισσότερα με την γλώσσα μου.
Σιωπώ λοιπόν και τελειώνω με τούτο μόνον:
Χριστιανέ,
όπως ή πίστης σου είναι αληθινή και αγία,
έτσι πρέπει να είναι και η ζωή σου.
Αν η ζωή σου δεν είναι καλή και αγία, μη ελπίζεις ότι θα σωθείς.
Πρέπει να ζεις όπως πιστεύεις και τότε ευχαρίστησε τον Θεό
για τρία πράγματα:
Πρώτον,
για το ότι είσαι χριστιανός και όχι άπιστος.
Δεύτερον,
για το ότι είσαι χριστιανός Ορθόδοξος και όχι αιρετικός.
Και τρίτον,
γιατί είσαι χριστιανός Ορθόδοξος, τόσον κατά την πίστη,
όσον και κατά την ζωή και όχι μόνον κατά την πίστη.
Τότε και μόνον τότε να ελπίζεις ότι θα σωθείς
και ότι θα απολαύσεις την Βασιλεία των Ουρανών.
Αυτοί που τον έβλεπαν, γελούσαν και τον ρωτούσαν:
«Τι ζητείς, Διογένη, τι ψάχνεις;»
«Άνθρωπο ζητώ, για άνθρωπο ψάχνω» αποκρινόταν εκείνος.
«Μα πώς; Δεν βλέπεις τόσους ανθρώπους;
Δεν συναντάς τόσους ανθρώπους;
Η αγορά είναι γεμάτη και συ ζητείς ανάμεσα τους άνθρωπο;»
- «Ναι, για άνθρωπο ψάχνω, άνθρωπον ζητώ».
Αλλά τι είδους άνθρωπο ψάχνει να βρει ο Διογένης;
Οι άνθρωποι είναι δύο λογιών:
Είναι οι άνθρωποι όπου έχουν μονάχα μορφή και θωριά ανθρώπου.
Αυτοί είναι άνθρωποι εξωτερικώς, φαινομενικά.
Τέτοια είναι και τα λείψανα και τα αγάλματα
και τα είδωλα των ανθρώπων.
Εσωτερικώς όμως δεν έχουν καμία χρησιμότητα.
Μάλιστα είναι ωσάν τα άλογα ζώα και στα πάθη και στην αχρειότητα.
Τέτοιους ο Διογένης έβλεπε πολλούς, αλλά απ’ αυτούς δεν ήθελε κανένα.
Υπάρχουν όμως και άνθρωποι που έκτος της ανθρώπινης
μορφής και θωριάς,
έχουν και ανθρώπινη φρόνηση και αρετή.
Και μέσα και έξω είναι κατά πάντα λογικοί, φρόνιμοι,
ενάρετοι, στ’ αλήθεια άνθρωποι.
Ένα απ’ αυτούς ζητεί ο Διογένης,
μέσα στην πολυάνθρωπη πόλη της Αθήνας και δεν τον βρίσκει.
«Ζητώ άνθρωπο, ζητώ άνθρωπο»!
Μου κακοφαίνεται να κάμω συγκρίσεις, μα πρέπει να πω την αλήθεια.
Σε μια εποχή, που η Ορθοδοξία λάμπει σαν να είναι μεσημέρι, ανάβω και εγώ το λυχνάρι του ευαγγελικού κηρύγματος και έρχομαι σε μιαν εκκλησία γεμάτη χριστιανούς και ζητώ χριστιανό.
Ζητώ χριστιανό.
Μα πώς;
Αυτοί όλοι που βλέπω εδώ και αλλού, σε πόλεις και σε κάστρα, σε επαρχίες και σε βασίλεια, στο περισσότερο μέρος της οικουμένης, δεν είναι χριστιανοί;
Οι χριστιανοί είναι δύο ειδών:
Είναι αυτοί που έχουν το όνομα μόνον του χριστιανού… χριστιανοί εξωτερικώς
και φαινομενικώς έχοντες «μόρφωσιν ευσεβείας»
όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος,
μα εσωτερικώς δεν έχουν τα έργα ενός χριστιανού.
Έχουν χριστιανική πίστη μα δεν έχουν χριστιανική ζωή.
Μάλιστα έχουν μια ζωή εντελώς ενάντια απ’ την πίστη.
«Έχοντες μόρφωσιν ευσεβείας, την δε δύναμιν αυτής ηρνημένοι».
Απ’ αυτούς δεν ζητώ κανένα.
Είναι όμως και χριστιανοί, όπου εκτός του ονόματος έχουν και έργα.
Μαζί με την πίστη έχουν και ζωή.
Και στα εντός τους και στα εκτός τους είναι πραγματικώς ορθόδοξοι,
αληθινοί χριστιανοί.
Απ’ αυτούς ζητώ να βρω έστω και ένα σε μια πολυάνθρωπη χριστιανική πόλη
και δεν βρίσκω.
Ζητώ χριστιανό!
Περπατώ από τόπο σε τόπο για να τον βρω.
Τον αναζητώ στις αγορές, ανάμεσα στους άρχοντες.
Και εδώ βλέπω μιαν υψηλόφρονα υπερηφάνεια.
Δεν τον βρίσκω.
Τον ζητώ στα παζάρια, ανάμεσα στους πραγματευτάδες.
Και εδώ βλέπω μιαν αχόρταγη φιλαργυρία.
Δεν τον βρίσκω.
Τον ζητώ στους δρόμους, μεταξύ της νεολαίας.
Εδώ όμως βρίσκω μια μεγάλη ασωτεία. Δεν τον βρίσκω.
Βγαίνω έξω από την πόλη.
Τον αναζητώ ανάμεσα στους χωριάτες.
Και εδώ βλέπω όλου του κόσμου τα ψέματα. Δεν τον βρίσκω.
Πάω κατά την μεριά της θάλασσας.
Τον αναζητώ ανάμεσα στους ναυτικούς.
Κι εδώ ακούω τις πιο φοβερές βλασφημίες. Δεν τον βρίσκω.
Πηγαίνω κατά το στράτευμα. Τον ζητώ ανάμεσα στους στρατιώτες.
Και εδώ βλέπω την τέλεια απώλεια. Δεν τον βρίσκω.
Μπαίνω μέσα στα σπίτια.
Τον αναζητώ ανάμεσα στις γυναίκες. Κι εδώ τι βλέπω;
Βλέπω γυναίκες παντρεμένες, χωρισμένες απ’ τους άνδρες τους,
να χαίρονται τη ζωή τους με μοιχείες.
Βλέπω ανύπανδρες να ζουν με τις απολαυές της πορνείας.
Βλέπω και τίμιες.
Μ’ αυτές δεν σκέπτονται τίποτε άλλο παρά τα στολίδια και την ματαιότητα.
Δεν βρίσκω έστω μια χριστιανή.
Εσκόπευα ν’ ανέβω και πάνω στα παλάτια των μεγιστάνων και των εξουσιαστών,
να ιδώ και κει αν βρίσκεται κανείς χριστιανός.
Μα δεν τολμώ, φοβούμαι.
Είναι η κολακεία που φυλάει και δεν αφήνει να μπει μέσα η αλήθεια.
Τέλος, έρχομαι στην Εκκλησία, μέσα στο θυσιαστήριο.
Εδώ ελπίζω πώς θα βρω τον χριστιανό που ζητώ.
Ανάμεσα σε τόσους αρχιερείς και ιερείς, σε τόσους ιερωμένους και μοναχούς,
οι οποίοι είναι το έθνος το άγιον, το βασίλειον ιεράτευμα, οι διάδοχοι των αποστόλων, οι έμψυχες εικόνες του Χριστού, θαρρώ πώς θα βρω τον χριστιανό.
Μάλιστα θα βρω ένα άγιο, ένα ασκητή, ένα θαυματουργό,
ένα διδάσκαλο, ένα Ιωάννη Χρυσόστομο
ή ένα μεγάλο φωστήρα της Εκκλησίας.
Ζητώ, εξετάζω, σκέπτομαι.
Μα αλλοίμονον, τι βλέπω;
Εδώ βλέπω ανθρώπους που στην έπαρση είναι Εωσφόροι, στη φιλαργυρία Ιουδαίοι, στα σαρκικά Επίκουροι, στην αμάθεια ζώα, στην πονηρία δαίμονες.
Δεν βρίσκω ούτε άγιο, ούτε ασκητή, ούτε θαυματουργό, ούτε διδάσκαλο.
Δεν βρίσκω τον χριστιανό που ζητώ.
Μα, Πατέρες άγιοι, αγαπητοί αδελφοί!
Αυτό το αγγελικό σχήμα όπου φορούμε,
αυτά τα μακριά ρούχα που μας σκεπάζουν, τι είναι;
Είναι ενδύματα φαρισαϊκά, υποκριτικά για να παραπλανούμε τους ανθρώπους;
Αυτός ο θείος χαρακτήρας της ιεροσύνης που έχουμε, τι είναι;
Εμπόριο για να κερδίζουμε χρήματα;
Μα αυτά τα Άχραντα Μυστήρια που επιτελούμε, τι είναι;
Ή δεν τα ξέρουμε ή δεν τα πιστεύουμε.
Ω, τι μεγάλη ντροπή για την πίστη μας!
Ω, πόσο μεγάλη θα είναι η καταδίκη των χριστιανών!
Δεν σας το έλεγα εγώ πώς καταντήσαμε στον έσχατο βαθμό της κακίας;
Πώς φθάσαμε στα πόδια της εικόνος,
της οποίας το ένα μέρος είναι σιδερένιο και το άλλο μέρος πήλινο;
Δεν σας έλεγα εγώ πώς ανάμεσα στους τόσους χριστιανούς
αναζητώ και δεν βρίσκω τον αληθινό χριστιανό;
«Πάντες εξέκλιναν, άμα ηχρειώθησαν, ουκ έστι ποιών χρηστότητα,
ουκ έστιν έως ενός».
Όλοι, ιερωμένοι και λαϊκοί, άρχοντες και πτωχοί, άνδρες και γυναίκες,
παιδιά, νέοι και γέροντες, εξέκλιναν από την πίστη, αχρειώθηκαν στη ζωή.
«Ουκ έστιν έως ενός», που να ζει όπως ακριβώς πιστεύει.
Χριστιανοί, σεις που το ακούτε, δεν κλαίτε;
Αν δεν μπορείτε να κλάψετε από κατάνυξη,
τουλάχιστον κλάψτε από ντροπή.
Όσον αφορά σ’ εμένα ο πόνος της καρδιάς μου,
δεν μ’ αφήνει να πω περισσότερα με την γλώσσα μου.
Σιωπώ λοιπόν και τελειώνω με τούτο μόνον:
Χριστιανέ,
όπως ή πίστης σου είναι αληθινή και αγία,
έτσι πρέπει να είναι και η ζωή σου.
Αν η ζωή σου δεν είναι καλή και αγία, μη ελπίζεις ότι θα σωθείς.
Πρέπει να ζεις όπως πιστεύεις και τότε ευχαρίστησε τον Θεό
για τρία πράγματα:
Πρώτον,
για το ότι είσαι χριστιανός και όχι άπιστος.
Δεύτερον,
για το ότι είσαι χριστιανός Ορθόδοξος και όχι αιρετικός.
Και τρίτον,
γιατί είσαι χριστιανός Ορθόδοξος, τόσον κατά την πίστη,
όσον και κατά την ζωή και όχι μόνον κατά την πίστη.
Τότε και μόνον τότε να ελπίζεις ότι θα σωθείς
και ότι θα απολαύσεις την Βασιλεία των Ουρανών.
Αρχιμανδρίτου Δοσιθέου
"Ορθόδοξος Πίστις και Ζωή"
Έκδοσις Ιεράς Μονής Παναγίας Τατάρνης Ευρυτανίας
"Ορθόδοξος Πίστις και Ζωή"
Έκδοσις Ιεράς Μονής Παναγίας Τατάρνης Ευρυτανίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου