Η προσωπικότητα του καλού Σαμαρείτη:τού πρωτοπρεσβυτέρου π. Γερασιμαγγέλου Στανίτσα

Ο περιστασιακός χαρακτήρας της παραβολής τού καλού Σαμαρείτη, δεν εμπόδισε τον Χριστό να αποκαλύψει στο όνομα του Σαμαρείτη το αυθεντικό ήθος για το οποίο αξίζει να ζει κανείς και να αγωνίζεται.

Σ’ ένα κόσμο υποταγμένο στο διάβολο και με εφιάλτη τον ίδιο τον άνθρωπο, στάσεις όπως αυτή του Σαμαρείτη, αποτελούν εγγυήσεις σωτηρίας του κόσμου.

Αφορμή για να πει ο Χριστός την παραβολή έδωσε η ερώτηση ενός νομικού με σκοπό να ενοχλήσει τον Κύριο. Το συμπέρασμα της στάσης του Ιησού απέναντι στην πρόκληση του νομικού αφήνεται να αντιληφθεί ο αναγνώστης προκειμένου τα παρακάτω λόγια να αφιερωθούν στον πρωταγωνιστή της χθεσινής παραβολής.

Ο Σαμαρείτης, ένα όνομα αποκρουστικό στους Ιουδαϊκούς κύκλους, είναι αδιανόητο να χρησιμοποιήθηκε για να τους ταπεινώσει. Στόχος του Χριστού ήταν να αποκαλύψει σε όλους μας το σφάλμα να απορρίπτουμε τον άνθρωπο με γνώμονα το όνομα ή την καταγωγή του. Προχωρεί όμως ακόμα περισσότερο προβάλλοντας την πράξη του Σαμαρείτη υπόδειγμα προς μίμηση.

Ποια στοιχεία όμως συνθέτουν αυτή την προσωπικότητα που αναδύεται μέσα από τις ενέργειες του αγαθού Σαμαρείτη ;

Ολόκληρη η παραβολή φωτίζεται αρχικά από μια μικρή φράση :

«ιδών αυτόν εσπλαχνίσθη»,

όπου εκεί εντοπίζουμε τα κίνητρα των ενεργειών του.

Ο ιερέας και ο λευίτης που αντίκρισαν την ίδια τραγική εικόνα, του μισοπεθαμένου και καταληστευμένου ανθρώπου, αντιπαρήλθαν με την λογική ανθρώπων που ξέρουν να προστατεύουν μονάχα τον εαυτό τους. Μελετούσαν βέβαια τον νόμο και τους προφήτες, όπου τονίζεται η ευσπλαχνία και το έλεος, αλλά νόμιζαν ότι αυτά αφορούσαν κάποιους άλλους.

Σήμερα, μετά την υποκρισία των νομοδιδασκάλων πέσαμε σε κατάσταση νευρωτικής απάθειας και αναλγησίας μπροστά στον εμπερίστατο συνάνθρωπό μας.

Η προβολή της αδικίας και του εγκλήματος αντί να διεγείρουν αισθήματα αντίστασης και προάσπισης του δικαίου, οδηγούν τον σύγχρονο άνθρωπο σε πλήρη αδράνεια και αδιαφορία.

Έτσι η επιστροφή σε αξίες και πρότυπα που ενσαρκώνει ο αγαθός Σαμαρείτης ως η απεικόνιση του Χριστού, γίνεται δυσκολότερη και πιο επιτακτική σήμερα.

Χρειάζεται απόφαση για μια ολοκληρωμένη διακονία στον άνθρωπο που πάσχει, χωρίς υπεκφυγές και ηθικά διλλήματα, με απλότητα, πρακτική αντιμετώπιση και επιμονή ως το τέλος.

Ο Σαμαρείτης αγνοούσε ίσως την Πεντάτευχο» , αλλά διατηρούσε «την αρχέγονη ακεραιότητά του».

Οι ενέργειες του φανερώνουν αληθινό ηρωισμό αυτοθυσίας.

Δεν αρκείται μόνο στην επίδεση των τραυμάτων και την μεταφορά του θύματος σε κάποιο ιατρείο.

Δεν αναλαμβάνει μόνο την δαπάνη της θεραπείας.

Αν έμενε σε αυτά, κανείς δεν θα τον κατηγορούσε για ολιγορία η ελλιπή συμπαράσταση στον άρρωστο.

Οι περισσότεροι θα χαρακτήριζαν γενναία την πράξη του.

Ο αγαθός Σαμαρείτης δεν αναπαύεται.

Θέλει να βεβαιωθεί για την πορεία της ασθένειας μέχρι την έκβασή της.

Δεν αρκείται στην εξόφληση πρόσθετων δαπανών για ανάρρωση του πληγωμένου συνανθρώπου του, αλλά υπόσχεται να επιστρέψει για να τον στηρίξει και ηθικά.

Ερμηνεύοντας αλληγορικά τη παραβολή μερικοί θεολόγοι είδαν μέσα από τις γραμμές της τον ίδιο τον Χριστό, την πορεία του στον κόσμο, το Πάθος, την Δευτέρα παρουσία.

Αυτό επιβεβαιώνεται πρώτα απ’ όλα στο ήθος του Σαμαρείτη που δεν διαφέρει από το αυθεντικό ήθος του Χριστού, όπως αποκαλύφθηκε στην διδαχή και την θυσία του για τον άνθρωπο και όπως παραμένει αναλλοίωτο στην ζωή της Εκκλησίας.

Και όσοι κατόρθωσαν να το αποκτήσουν, όπως οι Απόστολοι και οι μάρτυρες, όχι μόνο τον συνάντησαν, όπως ο Φίλιππος και ο Ναθαναήλ, αλλά προ πάντων βεβαιώθηκαν ότι τα ονόματά τους

«ἐγράφησαν ἐν τοῖς οὐρανοῖς»

(Λουκάς ι, 21)

πηγή:Ιερός Ναός Αγίας Βαρβάρας Πατρών

πίνακας του Βαν Γκόγκ: ο καλός Σαμαρείτης